Yeni Kıdem Tazminatı Sistemi

Çalışma Bakanlığı açıklamada, yeni kıdem tazminatı sistemine göre her 10 çalışanın yalnızca 2’sinin hak kazanacağını söyledi. Bu konu ile ilgili iş veren ve sendikalar arasında tartışmalar çıkarak bir türlü anlaşmaya varılamamıştı. Bu konu böylece ertelenmişti. Yeni sistem ile iş verenin ödeme gücünü arttıran, kıdem tutarını azaltmayan ve çalışanların kıdem tazminatlarını garantiye alan bir sistem için çalışılmaktadır. Çalışanlar, bir gün bile çalışsa bunun karşılığını kendi hesabında görebilecek. Yeni sistemde aynı yerde bir sene çalışmak yeterli olacak. İstifa edenler bundan yararlanamayacak. Fakat kadınlarda evlendikten bir yıl sonra, sağlık nedeniyle ve askerlik için istifa edenler de faydalanacaklar. Her bir sene için 30 gün brüt tutarında tazminat alabilecek. 1 yıllık kıdem tazminatı ise 1 aylık brüt maaş kadardır. Kıdem tazminatında tavan tutar dikkate alınacaktır. Türkiye’de 13 milyon sigortalı çalışanın yalnızca 2 milyon kadarı kıdem tazminatı alabilmektedir. Bunları %70’i alamamaktadır. 100 işçinin yalnızca 15’i bu tazminattan yararlanabilmektedir. Kayıt dışı çalışanların fazla olması ile 100 çalışanın sadece 35’i hak kazanabiliyor. Bazı işverenler kıdem tazminatı ödememek için senede 3 veya 4 defa çıkış veriyor. Çıkış belgelerine bakıldığında %80 oranında işçi 1 yıldan daha az çalışmış görünüyor. Bu durum taşeron firmalarda daha fazla yaşanmaktadır.

Yeni Sistem Neyi Değiştirecek?

Aynı işsizlik fonunda olduğu gibi kıdem tazminatı fonu da kurulacak. Yeni kıdem tazminatı sistemi ile çalışanların hepsine fon hesabı açılacak. Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra ilk kez sigortalı çalışacak olanlar bu yeni fon sistemine kayıtlı olacaklar. İşverenler, çalışanları için taslak metninde olan ve oranları net olmayan %4’lük ilave ile primleri tazminat karşılığında her ay olmak üzere fona hesabına yatıracak. Kıdem tazminatı fonu kurularak, her çalışana fon hesabı açılacak. Yeni sisteme göre bütün çalışanlar kıdem tazminatlarının yatırılıp yatırılmadığını, ne kadar birikimleri olduğunu görebilecek. Bu fonun garantisi devlet olacaktır. Buna göre çalışanla işveren karşı karşıya da gelmeyecek. Şimdi ki sistemde bir çalışanın kıdem tazminatı hesabı 1 seneye karşılık brüt maaş üzerinden hesaplanırken, yeni kıdem tazminatı sistemine göre %4’lük bir oran ilave edilerek hesaplama yapılacak. Burada ise devlet garantisi ön plana çıkacak. Emekliliğine az kalmış olanlar ve çalışanlar eğer istemezlerse bu fona dahil olmayacak. Fakat geriye dönük hakların korunması adına işveren ve çalışan anlaşırlarsa o güne kadar kazanılan kıdem tazminatları fona yatırılacak. Bağ-kur’luların bu haklardan faydalanabilmesi için SGK’ya borçlarının olmaması gerekmektedir. Bu fondan yasal bekleme süresi ve emeklilik dışında istenirse konut alma, evlilik ve ölüm gibi durumlarda çıkılabilecek. Yeni işe girenler ise zorunlu olarak bu fona katılacaklar.

2017 Kıdem Tazminatı Düzenlemesi

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu kıdem tazminatı ile alakalı önemli bir açıklamada bulundu. Müezzinoğlu, kıdem tazminatında yeni düzenlemelerin yapılması için çalışmanın hükümete gönderildiğini açıkladı.

Bakan Müezzinoğlu’nun yaptığı açıklamadan birkaç ana başlığı paylaşalım sizinle.

Başlatılan istihdam seferberliği ile bugüne kadar 1 milyon 186 bin 565 kişi istihdam edildi. İstihdam, Türkiye de hükümetin ana konularından biri haline geldi. Büyüme rakamları ile beraber istihdam desteklendi. İşsizlik oranının da yılsonuna kadar tek hanelere indirilmesi planlanıyor.

Türkiye de çalışan personellerin yüzde 80 i kıdem tazminatı ile ilgili sorunlar yaşıyor. Yaşanan sorunların çözümlenmesi için çalışmalar başladı. Sorunların giderilebilmesi için Kıdem tazminatı ile ilgili fon oluşturuluyor. İşveren, işçinin hak ettiği parayı fona yatırması gerekiyor. Kıdem tazminatı ile ilgili tüm bu çalışmalar 2017 sonuna kadar tamamlanmış olacak. Sistem tamamen çalışanın hakkının korunması ile ilgili.

Yeni düzenlemede Devlet memurları ile ilgili de düzenleme var. 657 sayılı kamu personeli kanunu sadece çalışana güvence sağlıyor. Onun için sadece bu sistemi örnek alarak yola çıkılması yanlış olacaktır. Sürekli olarak değişim ve gelişim gösterilmeli.

Şimdi kıdem tazminatının neler getirdiğine bakalım.

Öncelikle çalışan herkesin kendisine ait bireysel kıdem tazminatı hesabı olacak.

İşveren, bu bireysel hesaplara her ay için prim yatıracak.

Çalışanlar istedikleri zamanlarda bu hesaplara bakabilecek ve ne kadar birikim olduğunu görebilecek.

Yeni düzenlenecek yasa ile şuanda geçerli olan kıdem tazminatı haklarının tamamı korunacak ve bu haklar yasalaşacak.

Çalışanlar tercihleri ile isterlerse bu yeni sisteme yani fona geçiş yapabilecek.

Mevcutta kullanılan kıdem tazminatı sisteminde olduğu gibi brüt ücret 30 gün çalışma süresi üzerinden kıdem tazminatı hesaplaması yapılacak.

Hâlihazırda kullanılan mevcut sistemde 100 çalışanın 85 i tazminatını alamıyor. Ancak yeni yapılan düzenlemede kıdem tazminatı fonda birikiyor ve nerede çalışırsanız çalışın bireysel kıdem tazminatı hesabınızdan tazminatınızı alabileceksiniz. Yeni sistemde tazminatınız işveren güvencesinde değil, devlet güvencesinde olacak.

Çalışanlar kendi hesaplarındaki portföyleri istedikleri gibi yönetebilecekler.

Yeni sistem ile işten istifa edip çıksanız da çıkarılsanız da kıdem tazminatı alabileceksiniz.

Yeni yapılacak bu uygulamaya mevcutta çalışan personellerin katılması zorunlu olmayacak. Eğer çalışanlar isterlerse fona dahil olabilecekler.

Ancak iş hayatına yeni girenler için yeni kıdem tazminatı fonu zorunlu olacak.

Devlette bu fona katkı sağlayacak. Bireysel emeklilik sistemindeki gibi devlet katkısı söz konusu olabilecek.

Fonda kaldığınız süre kadar tazminat alabileceksiniz.

Eğer isterseniz Kıdem tazminatı fonundan çıkılabilecek. Emeklilik ve yasal bekleme süresi dışında, evlilik, ölüm, konut satın alma gibi hallerde fondan çıkılabilecek.

Çalışan kişi örneğin evlilik durumundaki gibi kıdem tazminatını almayı hak kazandığı durumda, tazminatını almayıp fonda kalmayı sürdürürse eğer ek tazminat alabilecek.

 

Bir önceki yazımız olan İmar Barışı ( İmar Affı 2018 ) Başvuruları Başladı başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.